Her toplumun geçmişinde yaşantısını düzenleyen, ona bir kimlik kazandıran ve içinde çeşitli kültürel ögeler barındıran kurumlar bulunmaktadır. Türk toplumunun da geçmişinde temelde esnaf ve sanatkârlar arasında yaygınlaşıp ekonomik faaliyetleri düzenleyen bir kurum olan Ahilik önemli bir yer tutmaktadır. Esnaf ve sanatkârların yetiştirilmesini, üretim faaliyetlerini, kalite kontrolünü sağlayarak ekonomiye canlılık veren Ahilik sistemi bu işlevlerinin yanında sosyokültürel, ahlakî, dinî ve eğitimle ilgili pek çok görevi yerine getirmektedir. Günümüzde bir kurum olarak varlığından söz etmek mümkün olmasa da toplum içinde Ahilikten kalma esnaf anlayışının yaşadığı bilinmektedir. Ahiliğin en önemli görevlerinden biri olan meslekî eğitim, günümüzde Millî Eğitim Bakanlığına bağlı çeşitli kurumlarda sürdürülmektedir. Bu kurumlardan biri de meslek liseleridir. Geçmişinde Ahilikle bağlantısı olan meslekî eğitimin bugün meslek eğitimi veren kurumlarda tanınması, bu konuda farkında olunması ahlak ve eğitimin bir bütün olduğu düşüncesini uyandırması bakımından mühimdir. Bu sebeple meslek liselerinde Ahilik bilgisi verilmeli ve bu konuda öğrencilerde farkındalık oluşturulmalıdır. Bunun için ise önce durum tespiti yapmak, öğrencilerde Ahilik bilgisini ve tutumunu ölçmek gereklidir. Bu çalışmada öğrencilerin Ahilik bilgisi ve Ahilikle ilgili tutumları ölçülmüş, bilgi ve tutumları arasında anlamlı bir ilişki olup olmadığı incelenmiştir Ayrıca Ahilik bilgisini ve tutumunu etkileyebilecek öğrencilerin kişisel bilgilerine göre Ahiliğe bakış açılarının anlamlı bir değişiklik gösterip göstermediği araştırılmıştır. Çalışma verilerini toplamak için kişisel bilgiler, bilgi testi ve tutum testi olmak üzere üç bölümden oluşan bir anket hazırlanmış, hazırlanma aşamasında uzman görüşleri alınmıştır. Anket formları Trabzon'un merkez ilçesi olan Ortahisar'daki altı farklı meslekî eğitim veren lisede uygulanmıştır. Verilerin analizinde SPSS 23.0 programı kullanılmış, sonuçlar tablolar halinde verilmiş, elde edilen sonuçlar niteliksel olarak yorumlanmıştır. Araştırmanın sonucunda öğrencilerin Ahilik bilgilerinin yüksek düzeyde olduğu, çeşitli demografik ve kişisel özelliklere göre Ahilik bilgisinin değiştiği gözlemlenmiştir. Ahilik bilgilerinin yüksekliğine karşılık öğrencilerin Ahilik tutumlarının orta düzeyde seyrettiği görülmüştür. Bu sonuçlardan yola çıkarak öğrencilerin Ahilik bilgi ve farkındalıklarının arttırılması amacıyla ders programlarında Ahilik konusuna daha fazla yer verilmesi gerektiği, süreli yayınların ve Türk dili ve edebiyatı derslerinin Ahilik bilgi ve tutumunu yükselttiği, okullarda ve illerde düzenlenen kültürel programlarla öğrencilerin hem Ahilik bilgisinin hem de Ahilik tutumunun yükseltilebileceği elde edilen somut veriler arasındadır. Çalışmanın son bölümünde elde edilen verilerden hareketle çeşitli öneriler dile getirilmiştir.
In the past of each society, there are institutions that regulate their lives, gain to it an identity and contain various cultural element. Ahi which is an institution that organizes economic activities that become widespread among tradesmen and craftsmen in basic, occupy an important place in the past of Turkish society too. The Ahi system, which gives vitality to the economy by providing of be raised of tradesmen and craftsmen, production activities and quality control, besides of these functions it carries out many tasks related to sociocultural, moral, religious and education. Today, even if it is not possible to talk about its existence as an institution, it is known that live an tradesmen understanding remaining from Ahi in society. Vocational education, which is one of the most important duties of Ahi, today is sustained in various institutions attached to the Ministry of National Education. One of these institutions is vocational high schools. In the past, of the vocational education which is connected with Ahi, today the recognition of it in institutions that give vocational education, be aware of this issue is important in terms of arousing the idea that morality and education are a whole. For this reason, Ahi knowledge should be given in vocational high schools and awareness should be created on the students about Ahi. For it, firstly to determine situation and then to measure Ahi knowledge and attitude are necessary on the students. In this study, Ahi knowledge and attitudes about Ahi of the students were measured and was examined whether there was a significant relationship between knowledge and attitudes of it. Also according to personal information of the students who will be effected Ahi knowledge and attitude, it is investigated whether show a significant change of Ahi perspectives. In order to collect the study datas, a questionnaire was prepared consisting of personal information, knowledge test and attitude test was prepared and expert opinions were taken during the preparation process. The questionnaires were implemented in six different vocational high schools in Ortahisar which is the central district of Trabzon. SPSS 23.0 program was used in the analysis of the data, the results were given in tables and the results were interpreted qualitatively. As a result of the research, it was observed that the students' Ahi knowledge was high and the Ahi knowledge changed according to various demographic and personal characteristics. In contrast to the high level of Akhism knowledges, it was observed that the Akhism attitudes of the students were medium level. Based on these results, in order to increase the students' knowledge and awareness of Akhism, the issue of Akhism should be included more in the curriculum, and periodicals and Turkish language and literature courses increased the Akhism knowledge and attitude and it is among the concrete data obtained that cultural programs organized in schools and provinces can increase both Ahi knowledge and Ahi attitude. With obtained datas in the last part of the study, various suggestions were uttered.
Tez Metni