Türk-İslam Medeniyetinde İnsan-ı Kâmil Modeli Olarak Ahinin Zihniyet İnşası

Yazar: Veysel TOKER Yıl: 2022 Yayınlandığı Dergi / Yayın:1. Uluslararası Ahilik ve Ahi Evran Yarışması (Makale)

ÖZET

 

Her medeniyet kendisini, içtimai zihniyetini oluşturan çerçevelerin içeriği ile belirtir. Medeniyetlerin her biri sosyo-ekonomik ve sosyo-kültürel hayatın ortaya koyduğu sorunlar için orijinal çözümler bütünü arz eder. Derviş, eren, alperen, alp ve ahi modellerini ihtiva eden Türk-İslam Medeniyeti’nin kurucu unsuru olan yüksek sosyabilite sahibi “insan-ı kâmil” kavramıdır. Özellikle Ahiler tarafından oluşturulmuş olan Ahilik Kurumu, Anadolu Selçuklu Devleti’nin ömrünün uzamasında ve Osmanlı Devleti’nin kuruluşunda önemli fonksiyonlar üstlenmiştir. Devletin olmadığı zamanlarda devletin ifa etmesi gereken görevleri yerine getirmiş, devletin güçlü olduğu dönemlerde ise devletin düzenlemediği alanlarda cemiyet adına düzenlemelerde bulunmuştur. Ahilik Kurumunun incelenerek zihniyet dünyasının, 18. yüzyıldan itibaren dünyada hâkim olan pozitivist felsefenin insanları ayrıştıran ve rasyonel çatışmadan beslenen yaşam tarzının karşısına bir çözüm olarak ortaya konması insanlık tarihi açısından önem arz etmektedir. Bu çalışmamızda insan-ı kâmil kavramını somutlaştırdığımız Ahi modeline ve onun bilgiyi algılamasını sağlayan zihniyet dünyasını inşa ederken kullandığı yöntemlere günümüzde de ihtiyacımız vardır.

 

Anahtar Kelimeler: Ahi, Bilgi Hiyerarşisi, Zihniyet, İnsan-ı Kâmil

 

ABSTRACT

Every civilization expresses itself with the content of the frames that make up its social mentality. Each of the civilizations offers unique solutions to the problems brought about by socio-economic and socio-cultural life. The term of "human the perfect", which is highly social and founding element of the Turkish-Islamic Civilization includes dervish, eren, alperen, alpine and ahi models. Especially the Ahi Community, which was established by the Ahis, has undertaken important functions in the prolongation of the Anatolian Seljuk State and the establishment of the Ottoman Empire. This community It fulfilled the duties that the state had to fulfill in the absence of the state, and when the state was powerful, it made arrangements on behalf of society in areas not regulated by the state. As a solution to the lifestyle that separates people and feeds on rational conflicts, it is important for human history to examine the world of Ahi community against the positivist philosophy that has dominated the world since the 18th century and to reveal the world of mentality. In this work, we still need the Ahi model, in which we embody the concept of “human the perfect” and the methods it uses to build the mindset that enables her to perceive information.

 

Keywords: Ahi, Knowledge Hierarchy, Mentality, Human the Perfect