Ahilik ve Kapitalizm: 2020 Sonrası Küresel Krizlerde Türkiye'deki Esnafların ve Tacirlerin Tutumu

Yazar: Ali SAYILGAN Yıl: 2022 Yayınlandığı Dergi / Yayın:1. Uluslararası Ahilik ve Ahi Evran Yarışması (Makale)

ÖZET

Ahilik anlayışı, Anadolu'nun sosyal, siyasi, ekonomik, askeri ve ahlaki anlamda gelişmesine katkı sağlamış önemli bir unsurdur. Ahi Evran tarafından temelleri atılan bu anlayış, sonrasında Ahilik Teşkilatı adı altında örgütlenmiştir. Bu bağlamda Ahilik Teşkilatı; teknik olarak kademeli bir hiyerarşik yapı oluşturmuş, teorik olarak İslam ahlakını ve fütüvvet anlayışını esas alan etkin bir ahlak ve eğitim sistematiği geliştirmiş ve pratik olarak da gerektiğinde savunduğu değerlerin uygulayıcısı olmuştur. İlk olarak Anadolu Selçuklu Devleti'nde etkili olan Ahilik Teşkilatı, sonrasında Osmanlı Devleti’nde de Lonca Teşkilatı adıyla varlığını sürdürmüştür. Ancak hem Osmanlı Devleti’nin gerilemesi hem de uluslararası sisteme egemen olan kapitalist sistemin etkisiyle, Ahilik Teşkilatı'nın ya da Lonca Teşkilatı’nın varlığı sonlanmıştır. Osmanlı Devleti'nin ardından kurulan Türkiye Cumhuriyeti Devleti de kapitalist sisteme entegre olmuştur ve bu sistem gelişerek günümüze kadar gelmiştir. Buna karşın 2020 yılında küresel pandemi ilan edilen COVİD-19 hastalığı sebebiyle, kapitalist siyasi, kültürel ve ekonomik uluslararası sistem, önemli ciddi krizlerle karşı karşıya kalmıştır. Bunun yanında sürecin ortaya çıkardığı ekonomik zorluklar hem Türkiye'deki hem de Dünya çapındaki diğer devletlerde başta küçük esnaf ve işletmeler olmak üzere, tacirleri ve çok uluslu şirketleri ciddi sorunlarla karşı karşıya bırakmıştır. Bu bağlamda makalenin amacı, Ahilik anlayışı ve kapitalist sistem arasındaki farkları, tarihsel perspektifte, karşılaştırmalı bir analiz ile incelemektir. Buna ek olarak 2020 yılı sonrasında meydana gelen COVİD-19 Pandemi krizi, orman yangınları ve ekonomik kriz durumlarında Türkiye’deki esnaf ve tacirlerin tutumları da eleştirel bir bakış açısı ile değerlendirilecektir.

Anahtar Kelimeler: Ahilik Anlayışı, Kapitalist Sistem, Fütüvvet, COVİD-19 Pandemisi, Ekonomik Kriz

AKHISM AND CAPITALISM: THE ATTITUDE OF CRAFTMEN AND MERCHANTS IN TURKEY IN THE POST-2020 GLOBAL CRISES

ABSTRACT

Akhism understanding is an important factor that contributed to the social, political, economic, military and moral development of Anatolia. This understanding, the foundations of which were laid by Ahi Evran, was later organized under the name of Ahi Community. In this context, Ahi Community; technically, it has created a hierarchical structure, theoretically developed an effective moral and educational system based on Islamic morality and the understanding of futuwwa, and practically, when necessary, has been the implementer of the values it defends. The Ahi Community, which was effective in the Anatolian Seljuk State first, continued its existence in the Ottoman Empire under the name of the Guild Organization. However, with the decline of the Ottoman Empire and the effect of the capitalist system dominating the international system, the existence of the Ahi Community or Guild Organization came to an end. The Republic of Turkey, which was established after the Ottoman Empire, has also been integrated into the capitalist system and this system has developed and survived until today. On the other hand, due to the COVID-19 disease, which was declared a global pandemic in 2020, the capitalist political, cultural and economic international system has faced significant and serious crises. In addition, the economic difficulties caused by the process have left the craftmen, the merchants and multinational companies, especially small tradesmen and businesses, faced with serious problems both in Turkey and in other countries around the world. In this context, the aim of the article is to examine the differences between the Akhism understanding and the capitalist system in a historical perspective, with a comparative analysis. In addition to this, the attitudes of craftmen and merchants in Turkey in cases of COVID-19 Pandemic crisis, forest fires and economic crisis that occurred after 2020 will also be evaluated with a critical perspective.

Keywords: Akhism Understanding, Capitalist System, Futuwwa, COVID-19 Pandemic, Economic Crisis