OSMANLI’DAN CUMHURİYET’E TOPLUMSAL SERMAYE KURUMU OLARAK AHİLİK VE BUGÜNE YANSIMALARI

AKHISM AS A SOCIAL CAPITAL INSTITUTION FROM THE OTTOMAN TO THE REPUBLIC AND ITS REFLECTIONS TO THE PRESENT

Özet
Toplumsal sermaye, topluma ve toplumsal ilişkilere kaynak olmakla ilgili bir olguyu ifade eden bir kavramsallaştırmadır. Toplumsal sermaye, toplumsal ilişkilerde güven temelli bir etkileşim ağıdır. Daha geniş anlamda toplumsal varlıklar olan bireyler, gruplar ve resmi ve sivil teşkilatlar arasındaki ilişkileri kolaylaştırmak, daha sağlıklı ve başarılı bir şekilde idame ettirmek suretiyle toplumun hayata bağlanma arzusunu güçlendiren ve üretkenliğini arttıran güvene dayalı etkileşim ağı şeklinde düşünülebilir. Bu anlam içeriğine göre bir sosyal oluşum ve sivil toplum kuruluşu olarak Ahilik kurumunun toplumsal sermaye açısından çok önemli olduğu daha iyi anlaşılabilir. Osmanlı’da genel olarak toplumsal hayatın, özelde ise ticaret ve esnaflığın güzel ahlâkî ilke ve değerlerle; güven, barış, uzlaşma, uyum ile; sağlıklı ve başarılı sosyalleşme ile sürdürülmesinde; farklı din, inanç, etnisite, görüş, mezhep, statü ve kültürden insanların barış içinde bir arada yaşamalarında; fertlerle devlet veya kamusal kurumlar arasında iyi ilişkiler sağlanmasında veya ortaya çıkan sorunların çözümünde Ahilik teşkilatının çok önemli işlevler ortaya koyduğu görülebilir. Ahilik gerçekten de sosyal boyutlarıyla doğrudan doğruya bir sosyal sermaye kurumu olarak anlaşılabilir; zira toplumda kaynaştırıcı ve bütünleştirici ahlâkî ve ekonomik bir organizasyon olarak toplum hayatının daha huzurlu olmasına büyük katkılarda bulunmuştur. Gerçekten de Ahilik, Osmanlı’nın son zamanlarına kadar, ama bugüne dahi esnaf teşkilatları üzerinden yansımalarda bulunarak söz konusu özellikleriyle toplumun güven, barış ve uyum içinde kalmasında etkili olmuş bir organizasyondur. O halde Ahilik, bütün bu boyut, işlev ve tezahürleriyle toplumsal sermaye kurumu olarak adlandırılabilirler. Nitekim bu çalışmada araştırmacı, Ahilik teşkilatını toplumsal sermaye kurumu olarak bugüne yansımalarıyla birlikte anlamayı amaçlamaktadır.

Anahtar Sözcükler: Osmanlı, Türkiye, sosyal sermaye, Ahilik, etkiler.

Abstract
Social capital is a conceptualization that expresses a phenomenon related to the source of society and social relations. Social capital is a network of trust and confidence-based interactions in social relations. More broadly, social capital is considered as a network of trust-based interaction that strengthens society's desire for attachment to life and enhances its productivity by facilitating and by carrying out in a more succesfull and healthier way the relations between individuals as social beings, groups, public institutions and civic or non-governmental institutions. In the context of this meaning content, it can be better understood that Akhism as a social formation and non- governmental organization is very important in terms of social capital. In the Ottoman State, in that social life in general, trade and craftsmanship in particular is carried on with with good moral principles and values; with trust, peace, reconciliation, harmony; in a healthy and successful socialization; and in that people from different religions, beliefs, ethnicities, opinions, sects, status and cultures live together in peace; in establishing good relations between individuals and the state or public institutions or in solving the problems that arise; in fact, it can be seen that the Akhism organization performs very important functions. Indeed, Akhism with all these social aspects can be understood as a social capital. Because as a fusing and integrative moral and economic organization in society, it has contributed greatly to make life of society more peaceful. Therefor, Akhism is an organization that has influenced the society to remain in trust, peace and harmony until the last times of the Ottoman State, but by showing its manifestations through the trades organizations even today. In this case, Akhism can be called as the institution of social capital with all these dimensions, functions and manifestations. Indeed, in this study, the researcher aims to understand the Akhism organization as an institution of social capital.

Keywords: Ottoman, Turkey, social capital, Akhism, effects.

Yazar: Prof. Dr. Ejder OKUMUŞ

Yıl: 2019