İŞ VE ÖZEL YAŞAM DENGESİ SAĞLAMA FONKSİYONU AÇISINDAN AHİLİK TEŞKİLATI

AHI ORGANIZATION IN ACCORDANCE WITH ITS FUNCTION OF PROVIDING WORK-LIFE BALANCE

ÖZET

13. yüzyılın ortalarında Anadolu coğrafyasında iktisadi faaliyetlerin ahlak ve din temelinde düzenlemesi çabasının ürünü olarak zaviyeler oluşmaya başlamıştır. Abbasilerin Fütüvvet teşkilatının bir uzantısı olarak görülen Ahilik Teşkilatı şeyh Nasireddin El-Hoyi adında Ahi Evran olarak bilinen mutasavvıf tarafından kurulmuştur. Fütüvvetnameleri referans alan Ahilik teşkilatı yüzyıllar boyunca içinde bulunduğu toplumun ekonomik, sosyal, kültürel, askeri ve siyasal yapısına etki etmiş ve şekillendirmiştir. Fütüvvetnamelerin içerikleri ağırlıklı olarak ayet ve hadislerden hareketle oluşturulmuşlardır. Bu eserlerde meslek erbabı bireyin taşıması gereken hasletlerin başında iyi niyetli, mütevazı ve dürüst olmak, başkalarına hürmet etmek ve saygılı olmak, elini-dilini-belini korumak ve Allah’tan başkasına kulluk etmemek, kibirden, bencillikten kendini korumak vb. sayılmaktadır. Ahilik teşkilatı bu vasıfların kazandırılması ve ilkelerin yerleştirilip pratiğe aktarılması için uzun bir eğitim faaliyetleri de gerçekleştiren ve uygulamaların denetimini yapan, aykırı durum ve işlemlere birey ve işyeri üzerinde yaptırımda bulunan sivil bir organizasyondur. Bu çalışmada Ahilik teşkilatının ilke ve uygulamaları ile bireyin iş ve özel yaşam dengesini sağlamasına olan etkisi ele alınarak, günümüz çalışma hayatında üzerinde çeşitli araştırmalar yapılan bu konuya bu yönüyle katkı sağlamak amaçlanmıştır. Çalışma, alan yazın taraması yapılarak konu hakkında ilgili makale ve kitaplardan yararlanılarak hazırlanmıştır. Ahilik Teşkilatının, yapılanma ve faaliyetlerde uygulamada tuttuğu ilkeleriyle meslek erbabının bireysel ve toplumsal eylemlerinde ahlaki ve vicdani yönünü öne çıkardığı, bireysel toplumsal huzurun ve güvenin tesisini sağlamaya odaklandığı söylenebilir. Bu sebeple günümüz iktisadi faaliyetlerinde örgütsel yapılanmalarda ve çalışanların iş ve özel yaşamı dengelemeleri noktasında Ahilik teşkilatının ilkelerinin işlevselleştirilmesinin bireysel ve toplumsal hayata olumlu katkılar sağlayacağı kanaatine varılmıştır.

Anahtar Kelimeler: İş ve Özel Yaşam Dengesi, Ahilik Teşkilatı, İş gören

ABSTRACT

In the middle of the 13th century, as a result of the effort to organize economic activities on the basis of morality and religion, zawiyas began to emerge in the Anatolian geography. Ahi Order Organization, which could be seen as an extension of the Abbasid Fütüvvet organization, was founded by a mystic known as Ahi Evran named Sheikh Nasuriddin El-Hoyi. Ahi organization, which took Futuvvetnames as a reference, influenced and shaped the economic, social, cultural, military, and political structure of the society in which it was developed for centuries. The contents of the futuwwatnames were mainly composed of verses and hadiths. In these works, the main characteristics that the professional person should attain can be listed as follows; being well-intentioned, modest, and honest, respecting and being respectful to others, protecting his hands, tongue and chastity from committing sins, not worshiping anyone other than Allah, protecting himself from arrogance and selfishness, etc. Ahi organization was a non-governmental organization that also carried out long training activities to gain these qualifications and to put the principles into practice, to inspect the practices, and to impose sanctions on individuals and workplaces for violations and transactions. The present study aims to contribute to the related literature in this subject, on which much research have been made in today's working life, by considering the principles and practices of Ahi organization and its effect on the individual's work and private life balance. The study was prepared by making use of the relevant articles and books on the subject by reviewing the literature. It can be argued that Ahi Organization focused on ensuring the establishment of individual social peace and trust, highlighting the moral and conscientious aspects of the professionals in their individual and social actions, with the principles that they keep in practice in their structuring and activities. For this reason, it can be concluded that the functionalization of the principles of Ahi organization can make positive contributions to individual and social life in terms of organizational structures in today's economic activities and the balancing of work and private lives of employees.

Keywords: Work-Life Balance, Ahi Organization, Employee

Yazar: Osman ALACAHAN

Yıl: 2021