İBN BEZZAZ’IN “SAFVET ÜS-SAFA” ADLI ESERİNDE AZERBAYCAN AHİLİĞİ
ÖZET
İbn Bezzaz lakabıyla tanınan Tevekküli ibn İsmail ibn Hacı el- Erdebili, Azerbaycan in ünlü mutasavvuflarından olan, Safeviyye tarikatının kurucusu Şeyh Safiyeddin'in (1252-1334) hayatı ve faaliyetine dair Safvet üs-safa eserinin müellifidir. O, bu kitabı Safiyed- din 'in oğlu Şeyh Sadreddin zamanında, 759 / 1358 yılında Farsça kaleme almıştır. Safvet üs-safa Ortaçağ Azerbaycan Ahileri hakkında bilgi veren önemli kaynaktır. Eserde XI. yüzyılda yaşamış AzerbaycanlI Ahi Faraç Zengani 'nin Ahilik prensipleriyle ilgili görüşlerine yer verilmiş, Safeviyye tarikatının oluşumunda Ahiler'in büyük rol oynadıkları gösterilmiştir. Kaynağın içeriğinden anlaşılıyor ki, Şeyh Safi- yeddin henüz genç yaşlarından Ahiliğe sempati duymuştur. Safeviyye tarikatının faaliyetinde sanatkar ve tüccar olan çok sayıda Ahiler 'in yakından iştirak etmişler. Araştırdığımız kaynakta Ahi Mirmir, Çömlekçi Ahi Ali, Ahi Mir Ali, Ahi Şihab, Ahi Süleyman, Ahi Musa, Hacı Ahi Erdebili, Ahi Hasan, Ahi Cebrail, Ahi Necefı, Ekmekçi Ahi Sadi vd. gibi Safeviyye tarikatının yandaşları olan Ahiler hakkında gerekli bilgiler veriliyor. Bildirimizde Safvet üs-safa'nm verileri esasında Azerbaycan Ahiliği tetkik edilecektir.
ABSTRACT
Tavakkuli ibn Ismail ibn Haji al-Ardabili, who is known with the nickname “Ibn Bazzaz’ is the author of “Safvat al-safa’.His work devoted to the life and activity of the famous Azerbaijani mystic and the founder of Safaviyya Order Sheikh Safiyeddin (1252-1334A.D.). He wrote this book in Persian under Safiyeddin's son Sheikh Sadreddin, in 759 ! 1358. “Safvat al-safa” is important source about Medieval Azerbaijani Akhis. In the work was given the minds of Azerbaijani Akhi of XI century Akhi Faraj Zangani on the principles ofAkhism and was shown the significant role of Akhis in the formation of Safaviyya Order. According to this source, Sheikh Safiyeddin was in sympathy with Akhism since his youthfulness.
A lot of artist and merchant Akhis take an active part in the action of Safaviyya Order. The source, which we drew into research, has information on Akhis of Safaviyya Order such as Akhi Mirmir, Akhi All the potter, Akhi Mir Ali,Akhi Shihab, Akhi Suleiman, Akhi Musa, Haji Akhi Ardebili, Akhi Hasan, Akhi Jabrail Akhi Najafi, Akhi Shadi the baker and others. In our article we will study Azerbaijani Akhism on the basis of “Safvatal-safa”s knowledge.
Yazar: Namiq MUSALI
Yıl: 2008
Bildiri Metni