HÂCE CÂN BURSEVÎ’NİN BAHRU’L-ENSÂB ADLI FÜTÜVVETNÂMESİ’NDE TERZİLER TÂİFESİ VE İCÂZET MERÂSİMİ

Özet
Hâce Cân Bursevî’nin Bahru’l-Ensâb adlı Fütüvvetnâme’si, bugüne değin
Ali Torun ve Mehmet Saffet Sarıkaya’nın eserlerinde yapmış oldukları tanıtım
mahiyetindeki yazılara konu olmaktan başka içerik olarak alanla ilgili çalışmalar
yapan uzmanların ilgisini pek çekmemiştir. 2019 yılında “Hâce Cân
Bursevî’ye Ait Fütüvvetnâme’nin Yazma Nüshaları” adıyla Ali Ertuğrul tarafından
yapılan çalışma ile 2020 yılında “İki Fütüvvetnâme” adıyla M. Fatih
Köksal ile Bünyamin Ayçiçeği tarafından yapılan çalışma, asıl olarak Ankara
Milli Kütüphane’de (No: A.870) var olan yazma nüshanın neşrine dairdir.
Tabbaklar ve başmakçılar taifesine ait iki bahsi içeren eksik haldeki bu nüshanın
dışında biri Dokuz Eylül Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Kütüphanesi’nde
(No: 27464), diğeri de Türk Dil Kurumu Kütüphanesi’nde (No: A/332) iki
farklı nüsha daha mevcuttur ve bu nüshalar bugüne kadar herhangi bir yayının
konusu olmamışlardır. Zaman içinde birbirinden farklılaşmaları dolayısıyla
tashih-tahkik yapma imkânı bulunmasa da Hâce Cân Bursevî’ye ait olduğu
kesin olan bu iki nüshadaki kayıtları kullanarak “Terziler Tâifesi”ni ele almak
ve çırakların “icâzet merâsimi”ni ortaya koyarak fütüvvet âdâb ve erkânına
dair değerlendirmelerde bulunmak mümkündür. Eserde yer alan türlü karineler
yoluyla XVI. asrın ikinci yarısında yazılmış olduğu anlaşılan metnin,
loncalık sisteminde âhî âdâb-erkânının çözülmeye başlaması ya da terk edilmesi
karşısında geleneği tespit edip kayıt altına alma gayretiyle ortaya çıkmış
olması, konuyla ilgili verdiği malumatı değerli kılmaktadır.

Anahtar kelimeler: Bahru’l-Ensâb, Fütüvvetnâme, Âhîlik, Terziler, İcâzet
merâsimi.

 

Yazar: Prof. Dr. Ali ERTUĞRUL
Sempozyum Adı: 7. Uluslararası Ahilik Sempozyumu (2024) - Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi
Yıl: 2024
Yayınlandığı Dergi / Yayın Adı: 7. Uluslararası Ahilik Sempozyumu Bildiriler Kitabı Cilt-II