BEYLİKLER VE OSMANLI DEVLETİ'NİN KURULUŞUNDA AHİLERİN SİYASÎ VE ASKERÎ ROLÜ

Anadolu’nun Türkleşmesi ve İslamlaşmasında önemli hizmetler ifa eden Ahilik sadece Osmanlı Devleti’nin kuruluşunda değil, Türkiye Selçukluları ve Beylikler devrinde de sosyo-ekonomik ve sosyo-politik kuruluşlardan biri olarak karşımıza çıkmaktadır.

Büyük Selçuklu Devletinin kuruluşundan itibaren Anadolu’ya gelen Türkmenler kırsal kesime yerleşirken, Moğol baskısı ile kentlerden göç edenler Anadolu’ya geldikten sonra kentlere yerleşmeyi uygun bulmuşlardır. Celaleddin Harizmşah’ın Moğollara yenilmesi üzerine ona bağlı Türkmenler de Selçuklu ülkesinin merkezdeki vilayetine yerleşmeyi tercih etmişlerdir. Özellikle 1243 Kösedağ Savaşından sona şehirlere gelen göçmen sayısında büyük artış olmuş, Semerkand, Taşkent, Belh, Merv, gibi şehirlerden gelen meslek sahibi ve iyi eğitim görmüş göçmenler Anadolu’nun sosyal ve ekonomik yaşamında büyük değişiklikler yapmışlardır. Göçmenler kentlere yerleştikten kısa bir süre sonra daha önce çalıştıkları iş kollarına uygun olarak atölye ve ticarethaneler kurdular. Kısa zamanda büyük mutasavvıf Şebabettin Abu Hafs Ömer-al Suhreverdî (1145-1234)’ nin Anadolu’da tanıtıp örgütlediği fütüvvet teşkilatının moral ve ahlak prensipleri meslek adamları tarafından benimsendi. Aynı meslekte çalışan usta, kalfa ve çıraklar mesleğin ulusunun etrafında toplanarak Ahi Evran’ın öncülüğünde örgütlendiler

Yazar: Ahmet GÜNDÜZ

Yıl: 2004