Veritabanı
Anlamı hakkında çeşitli yorumlar1 yapılsa da “Ahi”, “kardeşim” anlamına gelen Arapça bir kelimedir ve Türkçe’de ya aynıyla olduğu gibi yahut da “akı” şeklinde kullanılmıştır. Esasen İslam’ın ilk yıllarından itibaren var olan ahilik, hicri III. yüzyıldan (IX. yy.) itibaren esnaflar arasındaki bir teşkilatlânma biçimine dönüşmüştür. Teşkilat, özünü Kur’an ve Sünnet’in hayata dönük yüzünden alır ve merkezine de ahilik kelimesinin kökünü; “uhuvvet”, yani “kardeşlik”i koyar.
Ahilik, Anadolu’da özünü “fiitüvvet teşkilâtlan” içerisinde devam ettirmiştir. “Fütüvvet” kelimesi “1. soy temizliği, 2. mertlik, gençlik, 3. cömertlik, el açıklığı” gibi anlamlara gelmektedir. Fütüvvet kurumunun kanunnâmeleri durumundaki fütüvvetnameler incelendiğinde kelimenin Arapça “fetâ” kökünden türetilmiş olduğu görülür. Ehl-i fütüvvet bir lokma, bir hırkaya kanaat eden, dünyadan elini eteğini çekmiş zahitler, dervişler ve abdallar zümresi değildi.
Yazar: Kâmil BÜYÜKER