ANADOLU TASAVVUF ANLAYIŞI BAĞLAMINDA AHÎLÎK’ÎN TASVİR SANATLARINDAKİ İZLERİ
ÖZET
Ahilik, Anadolu da Selçuklu ve Osmanlı dönemlerinde yaşayan halkın sanat, ticaret ve ekonomi gibi farklı meslek alanlarında yetişmelerini sağlayan bir örgütlenme modelidir. Anadolu tasavvuf anlayışından beslenen Ahilik, çalışma yaşamım düzenlerken ahlaki açıdan gelişkin insanlar yetiştirmeyi amaçlamıştır. Ahilik, kuralları ve kurulları olan Anadolu daki ilk sivil örgütlenmelerdendir. Bu özelliği nedeniyle, Ahiliğin ‘Türklerin Rönesans’ı olduğu ifade edilmektedir. Bu kurum, bir tarikat olmaktan çok, Anadolu’daki halkın sosyoekonomik yönden işleyen; siyasal, askeri ve kültürel yönleri de bulunan ‘yiğitlik ’ ilkesi üzerine kurulu bir dünya düzenidir. Anadolu ’nun Moğol zulmü altında acı çektiği yıllarda, Ahiler, bu saldırılara karşı halkı ve esnafı cesurca korumuşlar ve Anadolu daki birçok anlayışı etkilemişlerdir. Anadolu Bektaşiliği, Ahilik teşkilatına bağlanan ve büyük hizmetler gerçekleştiren akımların başında gelir. Ahilik, dayandığı tasavvuf dünya görüşüne bağlı olarak güçlü bir kültürel birikim oluşturmuştur. Bu makalede, ahilik anlayışının halk resmi ve minyatür gibi tasvir sanatlarındaki örneklerinden yola çıkarak, Anadolu kültüründeki izlerini süreceğiz. Böylece Ahiliğin öngördüğü toplumsal örgütlenme modelinin günümüze önerilebilir bir yapı olduğunu göstermeye çalışacağız.
ABSTRACT
Akhism is organization model which helps different groups m professions such as art, commerce and economy get organized of people in periods of time of the Seljuks and Otoman In Anatolia. Akhism cherished by Anatolian Sufism ment to rear people in the meaning of their morally whilw it organizes their understanding odprofessions. Akhism which has rule and committees of its own first among civil organizations. That is why Akhism said to be ‘Turks’Renaissance’. This institution is not only tariqat, it is more than that it is a world system of Anatolians’ and it works up in their social, military and cultural ways in ways of their socio-economics based on bravery. In the years when Anatolians suffered from Mongols cruelty, Akhies grew bravery and this manner protected the Anatolians and guilds against Mongols and they affected many unterstandings of Anatolia. The Bektashi order comes first among those aims that ties to thoes aims that means to serve greatly. Akhism resulted in a great many of cultural accumulation depending on its Sufist understanding. In this essay we are going to study folk pictures ant miniature and trace it in Anatolian culture. The social organization Akhism accepted is an advisable structure to today.
Yazar: Ali Asker BAL
Yıl: 2008
Bildiri Metni