ALİ NİHAN Î’NİN MANZUM HACI BEKTAŞ -I VELİ VELAYETNAMESİ’NDE AHİ EVRAN İLE HACI BEKTAŞ -I VELİ İLİŞKİSİ

THE RELATIONSHIP BETWEEN AHI EVRAN AND HAJI BEKTASH VELI IN ALI NIHANI’S POETIC WORK “VELAYETNAME OF HAJI BEKTASH VELI”

Özet
Ahi Evran XIII. Yüzyılda yaşamış, Anadolu’nun kültür ve medeniyet
tarihi içerisinde çok önemli yeri olan bir şahsiyettir. Anadolu’da Ahiliğin
kurulup gelişmesi ve örgütlenmesinde etkin bir rol oynayan Ahi Evran, Hacı
Bektaş-ı Veli ile aynı dönem ve şartlarda Anadolu’da yaşamıştır. İki toplum
önderi hemen hemen aynı dönem ve koşullarda Horasan’dan Anadolu’ya
gelmişler ve Anadolu’nun sosyal ve kültürel anlamda gelişmesine katkıda
bulunmuşlardır. Ahi Evran Kırşehir’de Ahiliğin kurulup gelişmesi ve değişik
yörelerde örgütlenmesinde etkin bir rol oynarken, hemen yanı başında
Hacı Bektaş-ı Veli de Hacıbektaş ilçesinde Bektaşiliğin temellerini atmıştır.
Ahi Evran ve Hacı Bektaş-ı Veli birbirleriyle yakın bir ilişki içerisinde
olmuşlardır. Bu iki şahsiyet arasındaki yakın ilişki gerek sözlü gerekse de
yazılı edebiyat geleneği içerisinde defalarca ifade edilmiştir. Söz konusu
ilişkiden bahseden eserlerden bir tanesi de Ali Nihanî’nin manzum Hacı
Bektaş-ı Veli Velayetnamesi adlı eseridir. Bahsi geçen eserde Hacı Bektaş-ı
Veli ile Ahi Evran arasında yakın bağlar olduğu ve iki ismin defalarca bir
araya gelip fikir alışverişinde bulunduklarına dair bilgiler verilmiştir.
Bu çalışmada, Ali Nihanî’nin kaleme almış olduğu manzum Hacı
Bektaş-ı Veli Velayetnamesi adlı eserde Hacı Bektaş-ı Veli ile Ahi Evran
arasındaki yakın ilişkinin nasıl işlendiği üzerinde durulacaktır. Elde edilen
bilgiler başta diğer Hacı Bektaş-ı Veli Velayetnamelerindeki bilgiler ve
güvenilir kaynaklar ile mukayese edilerek bu bilgilerin güvenilirliği ortaya
konulmaya çalışılacaktır.

Anahtar Sözcükler: Ali Nihanî, Hacı Bektaş-ı Veli, Velayetname, Ahi
Evran, Ahilik.

Abstract
Ahi Evran is a person who lived in the XIII. century and has a very
important place in the history of Anatolian culture and civilization. Ahi
Evran, who played an active role in the establishment and development
of Ahism in Anatolia, lived in Anatolia in the same period and under the
same conditions with Haji Bektash Veli. Both of these society leaders came
from Horasan to Anatolia almost at the same periods and conditions and
contributed to the social and cultural development of Anatolia. While Ahi
Evran played an active role in the establishment and development of Ahi
community in Kırşehir and its organization in different regions, in the same
vein, Haji Bektash Veli laid the foundations of Bektashism in Hacıbektaş
which is a county of Kırşehir.

Ahi Evran and Haji Bektash Veli had close relations with each other.
The close relationship between these two figures has been repeatedly expressed
both in verbal and written literary tradition. One of the works mentioned
this relationship is the Poetic “Velayetname of Haji Bektash Veli”
written by Ali Nihani. In this work it has been stated that there is a close
connection between Haji Bektash Veli and Ahi Evran and they have come
together and exchanged opinions for so many times.
In this work, how this close relationship between Haji Bektash Veli
and Ahi Evran is handled in the Ali Nihani’s poetic “Velayetname of Haji
Bektash Veli” will be discussed. The information obtained will be compared
with the existing information in other Haji Bektash Veli Velayetnames
and reliable sources, and the reliability of this information will be revealed.

Keywords: Ali Nihani, Haji Bektash Veli, Velayetname, Ahi Evran,
Ahism.

Yazar: Yrd. Doç. Dr. Sedat KARDAŞ

Yıl: 2017