AHİLİK TEŞKİLATININ USVE HASENESİ HZ. PEYGAMBER DÖNEMİ ESNAF VE SAN’ATKÂR SAHÂBÎLER

Özet
Araştırmanın konusu, Hz. Peygamber döneminde sahâbîlerin esnaf ve
san’atkar yönleri ve onların güzel örneklikleridir. Anadolu Selçuklu ve Osmanlı
Devleti’nde, Hz. Peygamber’in ve Sahâbîleri’nin “Çarşı”ya ,“ Ticaret”e
“Esnaf ve San’atkâr”a ait “Güzel Örnekliği’ni: Usve Hasene’yi”, toplumda
Ahîlik yerleştirmeye çalışmıştır. Araştırmanın amacı, “Ahilik Teşkilatının
Usve Hasenesi Hz. Peygamber Dönemi Esnaf ve San’atkâr Sahâbîler”dir.
Hz. Peygamber dönemine ait “çalışma hayatı”, “meslekler”, “ekonomik
hayat” üzerinde çalışmalar yapılmıştır; fakat bunlar, sahâbenin esnaf ve
san’atkar tarafını ve bu taraflarıyla sahâbîlerin Ahîler için güzel örneklikler
oluşturduğunu ortaya koyan çalışmalar olmamışlardır. Araştırmanın önemi,
Esnaf ve San’atkâr yaşamı, Ahîlik teşkilâtı topluma yerleştirirken, örnek
alıp taklit ettiği kimselerin Sâhâbîler olduğunu göstermesidir. Bu şekilde,
günümüz İslâm toplumunda esnaf ve san’atkâr yaşamın tahribatı karşısında
Ahîlik teşkilâtının Esnaf ve San’atkar yaşamının çözüm olabileceğini kamuyla
paylaşmasıdır. Araştırmanın kaynakları, Kur’ân, Sünnet, İslâmî Bilimler,
İslâm Tarihi ve Fütüvetnameler ile bu alanlarda yayınlanmış eserlerdir.
Bununla beraber sözü edilen alanlarda yayınlanmış makale ve bildiri gibi
çalışmalar ile yayınlanmamış yüksek lisans ve doktora tezleri de kaynaklar
arasında yer almaktadır. Araştırmanın yöntemi, verilerin “tarama metodu”
ile toplanması, “analitik (çözümsel) metod” ile belirlenmesi ve araştırmanın
amacı doğrultusunda sistematize edilmesi tarzında olup, araştırmanın
anahatları, Giriş, İki Kısım ve Sonuç’dan meydana gelmiştir. Giriş kısmında,
tebliğin konusu, araştırmanın amacı, önemi, kaynakları, yöntemi ve anahatları
açıklanmaktadır. Birinci kısımda, Ahîlik Teşkilâtı’nda ve Fütüvetnameler’de
İslâm incelenmektedir. İkinci kısımda da, Usve Hasane, Sahâbe Kavramları
ile Esnaf ve San’atkâr Sahâbîler ele alınmaktadır. Sonuç kısmında ise,
araştırmanın değerlendirilmesi yapılmakta ve böylece araştırma tamamlanmış
olmaktadır.

Anahtar Kelimeler: İslâm, Hz. Peygamber, Sahâbe, Ahilik, Esnâf,
San’atkâr.

AHILIK ORGANIZATION’S USVE HASENEFROM
THE TRADESMEN AND ARTIST OF THE
PROPHET’S FRIENDS IN HER TIME

Abstract
The topic of the research is the mercantile and artisan aspects of the
Companions (Sahabah) during the time of the Prophet Muhammad, and
their exemplary conduct. The Anatolian Seljuk and Ottoman Empires sought
to establish in society the exemplary conduct (Uswa Hasana) of the Prophet
Muhammad and his Companions in relation to the “marketplace,” “commerce,”
and the “merchant and artisan” class, through the institution of Akhism (Ahilik).
The aim of the research is “The Exemplary Role (Uswa Hasana) of the Ahi
Organization: The Artisan and Merchant Companions during the Time of the
Prophet.” Studies have been conducted on “working life,” “professions,” and
“economic life” in the Prophet’s era; however, these studies have not explored
the Companions’ roles as artisans and merchants, nor shown how they served as
exemplary models for the Ahi community through these roles. The importance
of the research lies in demonstrating that the figures whom the Ahi organization
modeled and emulated when establishing the artisan and merchant lifestyle within
society were the Companions (Sahabah). In this way, it aims to share with the
public that the Ahi organization could serve as a solution to the deterioration of
the artisan and merchant lifestyle in contemporary Islamic societies. The sources
of the study include the Qur’an, the Sunnah, Islamic sciences, Islamic history,
and futuvvetnames, along with published works in these areas. Additionally,
articles, papers, and unpublished master’s and doctoral theses in these fields are
also among the sources. The research method involves gathering data using the
“survey method,” analyzing it with the “analytical method,” and systematizing
it according to the research’s objectives. The outline of the research consists
of an Introduction, Two Parts, and a Conclusion. The introduction explains the
topic of the study, the research objective, its significance, sources, methodology,
and outline. The first part examines Islam within the Ahi organization and
Futuvvetnames. The second part addresses the concepts of Uswa Hasana,
the Companions, and tradespeople and artisan Companions. The conclusion
evaluates the research, thus completing the study.

Keywords: Islam, Prophet Muhammad, Companions, Ahi Organization,
Tradespeople, Artisans.

 

Yazar: Doç. Dr. Mehmet Nuri GÜLER
Sempozyum Adı: 7. Uluslararası Ahilik Sempozyumu (2024) - Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi
Yıl: 2024
Yayınlandığı Dergi / Yayın Adı: 7. Uluslararası Ahilik Sempozyumu Bildiriler Kitabı Cilt-1