AHÎLIKTE HELAL KAZANÇ

ÖZET

Günümüzde çoǧunlukla ekonomik hayatı düzenleyen bir yapılanma olarak algılanmakla birlikte esas itibarıyla Ahîlik, iktisadî, içtimaî ve siyasî olmak üzere sosyal hayatın tüm alanlarını Islami esaslara atıfla düzenlemeyi esas alan deǧerler düzenini ifade eder. Bireyi ahlakî ve meslekî olarak bütün boyutlarıyla yetiştirmeyi hedefleyen Ahîlik, insan odaklı bir deǧerler sistemi olarak ticarî ve ahlakî bütün prensiplerini Islam'dan almıştır. Temel referanslarını fıkhın ticaret ahlakı ve hukuku oluşturmaktadır. Tarihî süreçte Ahîlik, günümüz sosyoekonomik hayatının en temel sorunu olan iş hukuku ve ahlakının şekillenmesi ve yerleşmesinde bir kurum olarak önemli işlevler görmüştür. Bu tebliǧde, Ahîliǧin ticarî hayattaki ilke ve esaslarının en önemlilerinden olan helal kazanç anlayışı Islami temellerine referansta bulunarak ele alınacaktır. Zira günümüzün ekonomik anlayışı, insanlar arasında ahlakî deǧerlerden yoksun bir ticaret düşüncesini yaygınlaştırmış, toplumda helal kazanma düşüncesi yok olmaya yüz tutmuştur. Helal kazancı kendisi için düstur edinen, kamil insanı yetiştirmeyi hedefleyen Ahîliǧin deǧerlerinin bugün bilinmesine ve genç nesillere aktarılmasına daha fazla ihtiyaç vardır. Zira Ahîliǧin nizamnâmesi (tüzük) niteliǧinde olan Fütüvvetnâmeler, sadece Ahîlerin deǧil, toplumun da tamamının uyması istenen fıkhî ve ahlakî kuralları içermektedir. Fütüvvetnâmelerde ticaret ahlakıyla ilgili olarak vurgulanan temel husus, helal kazançtır. Helal kazancın önemi ahî adaylarına Kur'an ve sünnette atıfla anlatılır. Bu yönde gayret göstermeyenlerin âhi olamayacakları gibi dünyevî ve uhrevî aǧır yaptırımlarla kaşılaşacakları konusunda uyarılarda bulunulur.

Anahtar Kelimeler: Ahîlik, Kur'an, Sünnet, Fıkıh, Fütüvvetnâme, Helal Kazanç

 

 

THE HALAL GAIN IN AKHISM ABSTRACT

Today, it is mostly regarded as a structure that regulate seconomic life, but mainly Akhism is the system of values which is based on to arrange all areas of social life, Islamic, economic, political and social, with reference to Islamic principles. Akhism, aiming to cultivate one's individual morally and professionally in all its dimensions, has taken all commercial and moral principles from Islam as a human-focused system of values. Its basic references is constituted by the fiqh's trade ethics and law. In the historical process, Akhism has played an important role as an institution in shaping and creating business law and morality, which is the most fundamental problem of contemporary socioeconomic life. In this paper, the concept of halal gain, which is one of the most important principles and rules of commercial life, will be handled as a reference to Islamic bases. Because today's economic understanding has widened the idea of a trade that lacks moral  values among people, and the idea of winning halal in the society has begun to disappear. There is a greater need to know the values of akhism aiming at raising the mature people who takes the halal win as a principle and the transfer of valuesto younger generations. Because Futuvvetnâmahs contains not only the for Akhis but also the fiqh and moral principles required to comply the whole of society. The main point that is emphasized in relation to trade ethicsin futuwwatnâmahs is halal profits. The prominence of halal gain is explained to the akhi candidates with referring to the Qur'an and Sunnah. It is warned that those who have not strived in this direction he will face seve- re andearthly sanctions, as well as they will not be able to akhi.

Key Words: Akhism, Qur'an, Sunnah, Fıqh, Futuwwatnâmah, Halal Gain.

Yazar: Prof. Dr. Adnan KOÇUM
Sempozyum Adı: Uluslararası Ahilikte İş ve Ticaret Ahlakı Sempozyumu
Yıl: 2018