TREN

Veritabanı

AHÎLÎK VE NÎZÂRÎ ÎSMÂÎLÎ TEŞKİLATLARI: BENZERLİKLER VE FARKLILIKLARI

ÖZET

XI. yy ve XIII. yy. 'lar arasında Hasan Sabbah ve halefleri tarafindan Büyük Selçuklu topraklarında varlığım sürdüren Nizârî Ismâilîleri Türk tarihinde önemli bir konuma sahiptir. Nitekim Anadolu'da es­naf ve sanatkârlar kirliliği olarak bilinen Ahilik teşkilatının da öne­mini yadsımamak lazım.

Bu bildiride Ahilik teşkilatı ve Nizârî Ismâilî teşkilatı arasındaki benzerlikler ve farklılıkları incelenirken, dini, sosyolojik ve ekonomik etkileşimleri üzerinde durulacaktır. Örneğin Nizârî Ismâilîleri var olan Büyük Selçuklu otoritesini yıkıp yeni bir siyasi ve dini yapı kur­maya çalışırken, Ahililer, devlet otoritesinin yerleşmesine, düzenli ve sürekli çalışmasına yardımcı olmuşlardır. Nitekim Anadolu Selçuklu ve Osmanlı Devleti 'nin yükselişinde Ahi teşkilatı belirleyici rol üst­lenmiştir. Yine Ismâilî teşkilatı yapısında dâîler, fedaîler vs. bulunur­ken, ahilikte ahi baba, yiğit, servetler vs. vardır ve amaç farklılığına rağmen benzer özellikler taşımaktadır. Ayrıca Ahiliğin bir kolu olan Bacıyan-ı Rum adı altında ahilik teşkilatında kadın desteği göze çarpmaktadır, aynı şekilde Nizârî Ismâilî kadınları da kale içlerinde  halı dokuyarak, yün eğirerek teşkilatlarına destek vermişlerdir. Yine Ahilikte bulunan gizlilik ve pir tutma gibi unsurlar benzer şekilde Nizârî Ismâilîlerinde de bulunmaktadır. Nitekim bu tip örnekler bildiri metnimizde çoğaltılarak sunulacaktır.

ABSTRACT

The sect of Nizârî Ismailis which were founded by Hasan Sabbah and continued by his successors had been in the heart lands of the Seljuk’d Empire from XI-XIII century. As a matter of fact, Akhism organisation keep maintain their activity as crafts man, artists and workers associa­tion between in Anatolia and they rake an important position in Turkish history.

In this speech we will going to emphasize the differences and similari­ties between Akhism organisation and Nizari Ismaili organisation al­so the examples will be given to compare these organizations and time religious, sociological and economical interactions will be deliberated. For example while Nizari Ismail’s

were trying to crush down Seljukid Empire order and authority to build up a new political and religious structure, Akhism organization which they were helping the Seljukid Empire government to be more othorised and to work continuously and coordinated and Akhism which was very helpful fort he rising of Anadolu

Seljukid Empire and Ottoman Empire ’s.Aflother example is both or­ganisations configurations are similar. In Ismaili organisation struc­ture there are dai’s, refik’s and guards etc., in ahi organisation they have ahi father, heroes, servers and huccet’s and both carry similar characteristics. And Baciyan-i Rum organization of woman there are similar organization in Ismailis. There are some security ad appre­hending pir exists as like nizari Ismail shut different usaje and we can reproduce these examples.

Yazar: Ayşe ATICI ARAYANCAN

Yıl: 2008
İlgili Dosyalar