Ahi Örgütlerinin Teşkilat Yapısı Üzerine Bir İnceleme
Yazar: Kübra YILDIZ ALTIN Yıl: 2018 Yayınlandığı Dergi / Yayın:Uluslararası Uygur Araştırmaları Dergisi
Özet
Anadolu’daki Ahi teşkilatlarının 13. yüzyılda şekillenmeye başladıkları ve 19.
yüzyıla kadar etkin olarak yaşamlarını sürdürdükleri bilinmektedir. Ahi kültür
geleneği ile onun bir ürünü olan bu örgütler, günümüze kadar birçok yönden
araştırılmıştır. Bu çalışmaları genel olarak Ahilik kültürü, Ahilik ve Fütüvvet
geleneği arasındaki ilişki ile bunların sosyal ve ekonomik hayat üzerindeki etkileri
olarak sıralamak mümkündür.
Örgüt kültürü bağlamında bir incelemenin yapıldığı bu çalışmada söz konusu
yapıyı oluşturan “kültürel, bilişsel ve psikolojik temeller” üzerinde durulmuştur. Bu
amaçla Anadolu’da gelişip şekillenen Ahi teşkilatları ele alınmış ve Ahi
örgütlenmelerinin yapılanmasını etkileyen unsurlar değerlendirilmiştir.
Çalışmada Ahi teşkilatlarının seçilmesinin başlıca sebebi, bu teşkilatların eski Türk
inanç sisteminden gelen birçok mitik unsuru bünyesinde barındırmış olmalarıdır.
Teşkilatın oluşumundaki kültürel sebeplerin ise bu çerçevede şekillendiği tespit
edilmiştir. İkinci durumda, teşkilatın içyapı şemasının biçimlenmesinde bilişsel
süreçlerin varlığı üzerinde durulmuştur. Bu süreçler de teşkilatın bilişsel ve
psikolojik temelleri kapsamında değerlendirilmiştir.
Sonuç olarak, Anadolu’da gelişen Ahi teşkilatları (Ahiyân-ı Rum) üzerinde bir
incelemeyi temel alan bu çalışmada, teşkilat içindeki inanç ve uygulamaların yanı
sıra teşkilatı meydana getiren temeller “yapısalcılık” ve “yapısal işlevselcilik”
bağlamında ele alınmış ve bunlar bütüncül bir bakış açısıyla değerlendirilmiştir.
Abstract
It is known that the Ahi organizations in Anatolia started to take shape in the 13th
century and they continued their lives until the 19th century. Ahi culture tradition
and Ahi organizations which are the products of Ahi culture tradition have been
investigated in many ways until today. The studies generally include in Ahi cultural,
connection between Ahi and Futuvvet tradition, functional of the Ahi communities
and the effects on social and economic life of these.
In this study has been carried out an analysing based on organizational culture. In
this context, has been focused on “cultural, cognitive and psychological reasons”
which form organization culture. For this purpose, Ahi organizations, which were developed and shaped in Anatolia, were selected as samples. Also, the factors
affecting the organization of Ahi associations were discussed in this study.
The main reason why Ahi organizations are selected as samples is that: these
organizations have many mythic elements from the old Turkish belief system. It is
determined that the cultural reasons in the formation of the organization are
shaped within this framework. In the second case, it is determined that the
existence of cognitive processes in human history influence to formation of the
internal structure of the organization. These processes are evaluated within the
scope of the cognitive and psychological foundations of the organization.
As a result, in this study which is based on a study on Ahi organizations (Ahiyân-ı
Rum) developing in Anatolia is analyzed belief and applications in the community
and the foundations forming the organization are studied in context of
“structuralism” and “structural functionalism” and these are evaluated with
holistic view.
Makale Metni