TÜRK KÜLTÜRÜNDE VE FÜTÜVVET-NÂMELERDE DÖRT SAYISI
ÖZET
Fütüvvet ehlinin uyması gereken kuralları, uygulamaları vs. anlatan Fütüvvet-nâmeler; Türk halk kültürünü oluşturan maddî ve manevî pek çok bilgi, beceri, kabul ve davranışlar hakkında önemli birer kültür hazinesidirler. Bu eserler dil, töre, gelenek, görenek, tören, duygu, ahlâk anlayışı, sanat, din, tarih, ekonomi, teknoloji vb. gibi konularda birer kültür taşıyıcısı durumundadırlar. Bunların “Sayı sembolizmi” açısından inceleme yapacak araştırıcılar için de zengin malzemeler bulunduran değerli kaynaklar olduğu bilinmektedir.
Mitolojik dönemden günümüze kadar halk kültürü ürünlerinin çoğunda olduğu gibi Fütüvvet-nâmelerde de kimi sayılara özel anlamlar yüklendiği görülür. Bu sayılar taşıdığı anlamlardan ötürü “kutlu ” sayılırlar. Özel anlamlar yüklenen ve kutlu sayılan sayılardan biri de “dört”tür.
Bu makalede, “dört”ün Türk mitolojisi ve halk kültürü ürünlerindeki anlamlan ile -fütüvvet-nâmelerden hareketle- ahilik kültüründe yüklenen anlamlarının tespit edilmesi amaçlanmaktadır.
ABSTRACT
Number “4” in Turkish Culture and “Fütüvvet-nâme”s. The “fu- tuwwatnama”s which tell abaut the rules and practices that “Fu- tuwwa ’’followers should obey are impartant cultural treasures about many materialistic and spiritual knowledge, ability, acceptance and behaviour that Turkish Folk Culture consists of. These works have the function of “Cultural Transporter” on the subjec as; language, custom, tradition, ceremony, senses, morality, arts, religion, economy, technology etc. It is known that these are valuable sources which contain rich materials for the reserchers who will search in terms of “Numerical Symbolism ”.
From the Mythological Age till today, the same is as it is in most of the folk cultural products in Futuwwatnamas, special meanings are attributed to some numbers. These numbers are accepted as “sacred” because of the mednins they contain. Number “4” is one of those numbers which has been burdened with special meanings and accepted as “sacred”.
In this article, it is aimed to determine the meanings of number “4” in “Ahilik” culture in comparisan with the meanings of “four” in Turkish Mythology andfolklorical works and futuwwatnamas.
Yazar: Bayram DURBİLMEZ
Yıl: 2008
Bildiri Metni