TÜRK KÜLTÜR COĞRAFYASINDA "MÜCERRETLİK" VE GÖKBÖRÜ" İNANÇLAR İTİBARİYLE AHİLİK KAVRAMI

ÖZET

Biz bu bildirimizde Ahilik kavramı üzerinde Pir Kültü itibariyle du­ruyoruz. Pir Kültü ’nün Türk kültürlü halkların eski inanç sistemleri bakımından gösterdiği tabakalaşmadan hareketle derinliğine inmeye çalışıyoruz. Bunu yapamaya çalışırken, Mutlak Olan ile Pir bağlantı­sına dair inançları ve Pirliğin farklı tezahür biçimleri üzerinde duru­yor, "mücerretlik", "don değişme" gibi kavramlara açılık getirerek, bunların Ahilik bağlantısını kurmaya çalışıyoruz. Mutlak Olan, O’nun ilahi tebligatçıları ve Evliyaullah İlahî hiyerarşisinde Pir Kül­tü ’nün yerini belirlemeye çalışıyoruz. Bu lüzuma Ahi Pirleri ilgili ev­velce yapmış olduğumuz çalışmadan sonra vardık. Türk kültür coğ­rafyasında Ahiliğin yayılma alanını ahi türbelerinden takip edebilir­ken, bu coğrafyanın kapsamına Kuzey ve Güney Kafkasya ’nın da gir­diğini görebilmekteyiz. Ayrıca, yazımızda yer alan "Türk Kültür Coğrafyası" ve "Türk Kültürlü Halklar" tanımlamalarına açıklık ge­tiriyoruz. Sofistik bir çerçevede ele aldığımız konuya girmeden evvel teorik bir çerçeve çiziyoruz. Bununla, günümüzde yaşanılan gerçekle­rin derinliklerine inerek analitik bir çalışma yapmak istiyoruz.

ABSTRACT

In this notification we focus on Akhism (Ahilik) in terms of Pir (Sa­int) cult. We are trying to go in depths of Pir cult in Turkish cultured folks’ old belief systems. We point the beliefs about connection between the "absolute one " and Pir, and emphasise on different appearances of Pirism, explain the notions such as "mücerretlik ", "don değişme " and try to show the relation between them. We are trying to determine the place of Pir cult among the hierarchy of divine envoys of God and Ev­liyaullah. We decided necessity of this after our former studies on Ahi Pirs. We can tell the expansion area ofAhism in Turkish cultural ge­ography (including north and south Caucasia) by looking at Ahi se­pulchres. Also we clarify definitions of "Turkish Cultural Geography" and "Turkish Cultured Folks ". Before we discuss the subject in a sop­histicated way, we draw the theoretical outline. Herewith, we want to make an analytic study by going in depths of present day’s facts.

Yazar: Yaşar KALAFAT

Yıl: 2008