TÜRK EDEBİYATINDA TÜRKÇE FÜTÜVVET-NÂMELER ÜZERİNE DEĞERLENDİRMELER

THE EVALUATE ON TURKİSH FUTUVVET-NÂMES IN TURKİSH LITERATURE

Özet

Feta, islâmiyet öncesinde mevcut bir tip iken, yeni bir ruhla dini ku-
rumlar arasında yerini almış şu veya bu şekilde değişik kültürlerde değişik

adlarla bu güne kadar hayatiyetini devam ettirmiştir. Feta tipinin içinde

yer aldığı yol ise fütüvvet olarak adlandırılmıştır. Türk yazıcılık geleneğin-
de herhangi bir konu etrafında yazılan monografik eserler “nâme” olarak

anıldığından fütüvveti tarif ve tavsif eden eserler de fütüvvet-nâme olarak

adlandırılmıştır. Fütüvvet-nâmeleri “Feta tipini tarif ve tavsif eden, fütüv-
vet adab ve erkânını tanzim eden manzum veya mensur eserler” olarak

tarif edebiliriz. Bu minvalden olmak üzere İslamiyetin hâkim üç dilinde

Arapça, Farsça, Türkçe olarak pek çok fütüvvet-name yazılmıştır. İlk Türk-
çe Fütüvvet-nâme bu günkü bilgilerimize göre 13. yüzyıla aittir. Bundan

sonra gerçek fütüvveti tarif iddiasında pek çok eser yazılmıştır. Bu eserler
ana hatlarıyla tebliğimizde değerlendirilecektir.
Anahtar Sözcükler: Feta, Fütüvvet, Fütüvvet-nâme.
Abstract
While Feta was existing before Islam, it has been taken its place with
a renewed spirit among religious institutions and in one way or another,
it has survived until today with different names in different cultures. The

path takes part in Feta type is called fütüvvet. Monographical works writ-
ten around any subject in the Turkish writing tradition are called “name”

and works describing and qualify fütüvvet are also called fütüvvetname.
Fütüvvet-name can be described as descriptive and qualifier of feta type

and also described as verse and prose works collocate the fütüvvet’s prop-
rieties and arbiters. At this form, there are various fütüvvet-names written

in Arabic, Persian and Turkish which are dominate language in Islam. The
first known Turkish Fütüvvet-nâme belongs to the 13th century according
to our current knowledge. Since then, there are many works claim that
describes the real fütüvvet had been written. These works will be evaluated
in our paper.
Keywords: Feta, Futuvvet, Futuvvet-nâme.

Yazar: Prof. Dr. Ali TORUN

Yıl: 2017