BİR FÜTÜVVET BUYRULTUSU IŞIĞINDA HALİFE NASIR DÖNEMİ FÜTÜVVET ANLAYIŞI

ACCORDING TO A FUTUWWA DECREE IN CALIPH NASIR FUTUWWA CONCEPTION

Özet
Fütüvvet teşkilatı Abbasi halifesi Nâsır-Lidînillâh tarafından devletin
zafiyetini ortadan kaldırmak, nüfuzunu arttırmak, merkezi otoriteyi güçlendirmek,
asayişi tekrar temin etmek ve özellikle de diğer Müslüman hükümdarlar
ile olumlu siyasi ilişkiler kurmak amacı ile bir araç ve devletin
kurtuluş reçetesi olarak görülmüştür. Bu bağlamda o, 583/1187 yılında bu
teşkilata girmiştir. Yukarıda zikrettiğimiz hususiyetler çerçevesinde bu teşkilata
intisabı düşünen Nâsır-Lidînillâh elbette bu teşkilatın basit bir üyesi
olmayacaktır. Nitekim o, zamanla teşkilatı kontrolü altına almış, ona yeni
bir düzen vermiştir. 604/1207 yılından sonra ise Nâsır-Lidînillâh sadece
Bağdat fityânın kıblesi değil bütün Abbasi diyarı fityânının önderi konumuna
yükselmiştir. O, Fütüvvet teşkilatını yeniden düzenleme bağlamında
bir dizi uygulamaların altına imzasını atmıştır. Bütün fütüvvet üyeleri için
tartışılmaz bir şekilde uyulma zorunluluğu olan buyrultu yayınlamak bu
uygulamalardan birisidir. Bu bağlamda, 604/1207 yılında halifenin emriyle
bir buyrultu kaleme alınmıştır. Bu buyrultuya göre, seçkin kişilerin ve
emirlerin girmeye can attığı Fütüvvet teşkilatında Refik ve Kebir gibi unvanlar
kullanılmaktadır. Hz. Ali’nin pir olarak kabul edildiği belirtilmekte
ve bütün üyelerin onun örnek ahlakı ile ahlaklanmalarının gerekliliğinin
altı çizilmektedir. Fütüvvet kurallarına uymanın zorunluluğu bir kez daha
vurgulanmakta bu kuralların aksine hareket edenlerin reisleri tarafından
cezalandırılacakları açıklanmaktadır. Teşkilattan çıkarılması gerekenlerden
giymiş oldukları şalvarın tekrar istenmesi hakkında bilgiler verilmektedir.
Sunmayı düşündüğümüz tebliğimizde kısa sunumlar yaptığımız söz
konusu buyrultuda geçen bilgilere göre Nâsır-Lidînillâh dönemi Fütüvvet
yapılanması hakkında bilgiler vermeyi amaçlamaktayız.
Anahtar Sözcükler: Fütüvvet, Nâsır-Lidînillâh, Fityan, Refik,
Sâhibu’l-ahzâb.
Abstract
The organization of the Futuwwa was seen as a measure of salvation
by a means and a state aimed at abolishing the weakness of the state by
the Abbasid caliph Nasir-Lidînillah, strengthening the central authority,
strengthening the central authority, establishing positive political relations
especially with other Muslim rulers. In this context, he entered this
organization in 583/1187. Of course, Nasir-Lidînillâh who considers this
organization consciousness within the framework of the characteristics
mentioned above will not be a simple member of this organization. As a
matter of fact, he took over the organization in time and gave it a new order.
After 604/1207 Nâsır-Lidînillâh rose to the position of leader not only qibla of Baghdad youth (fityan) but also the entire Abbasid land youth. He
published a series of decrees in the context of reorganizing the Futuwwa
organization. One of these decrees which must be obeyed unquestionably
for all the members of the futuwwa was received in 604/1207. According to
this decree, the names such as Refik and Kebir are used in the organization
of Fütüvvet, where the elite people and their orders are willing to enter. It is
stated that Hz. Ali is accepted as a pir, and the necessity of all members to
be moralized by his exemplary ethics is underlined. The obligation of conforming
to the rules of Futuwwa is once again emphasized, and contrary
to these rules, it is explained that those who act will be punished by their
chiefs. The Informations is given about the recall of the shalwar they wore
as they should be removed from the organization. In our notice we aim to
give informations about the structuring of the futuwwa in Nâsir-Lidînillâh
period according to the informations on this decree.
Keywords: Futuwwa, Nâsır-Lidînillâh, youth (Fityan), companion
(Refik), Sâhibu’l-ahzâb.

Yazar: Doç. Dr. İsmail PIRLANTA

Yıl: 2017