BEDR-İ DİLŞÂD’IN MURÂDNÂMESİNDE AHİLİKLE İLGİLİ BAZI DEĞERLER

SOME VALUES RELATING TO AKHİSM IN BEDR-I DILSAD’S MURADNAME

Özet

Bedr-i Dilşâd’ın 1427 (H 830) yılında nazma çektiği Murâdnâme, Keykâvus’un Kâbûsnâme adıyla meşhur Farsça nasihatnamesinin şerhi niteliğinde bir eserdir. Mesnevi nazım şekliyle kaleme alınarak Sultan
II. Murad’a sunulmuş olan on bin beyti aşkın bu eser, muhtevasında görülen çeşitlilik itibarıyla dikkat çekici bir özellik arz eder. Esas itibarıyla nasihatname türüne ait ahlaki, öğretici değerleri ihtiva eden Murâdnâme’de; bu değerlerin yanı sıra devlet idaresi ve yöneticilere dair siyasetnamelerde sunulan tavsiyelere, bir takım ilim ve sanat dallarıyla alakalı ansiklopedik eserlerde rastlanabilecek ayrıntılı bilgilere ve özellikle “civanmerdlik” adabından bahseden babı dolayısıyla fütüvvetnamelerde işlenen önemli bazı değerlere yer verildiği görülür.
Dinî, ahlaki, ilmî, mesleki, siyasi, vb. içtimai hayatının hemen her cephesine dair bilgiler ihtiva eden Murâdnâme’de Ahilik ile ilgili bazı değerler de dikkatlere sunulmaktadır. Bu bağlamda Ahiliğin temel dinamiklerinin ayrıntılı bir şekilde ele alındığı fütüvvetnameler ile olan benzerliği dolayısıyla Murâdnâme’nin ayrı bir önem arz ettiğini söylemek mümkündür.
Bu çalışmada Ahilik ve fütüvvet geleneğinin ortaya koyduğu paha biçilemeyecek kadar kıymetli değerler manzumesi ile Murâdnâme’deki bazı ortak değerler üzerinde durulacaktır.

Anahtar Sözcükler: Bedr-i Dilşâd, Murâdnâme, Fütüvvet, Civanmerdlik, Ahilik.

Abstract

Muradname is written by Bedr-i Dilsad in 1427 (H 830). This book is an explanation of Keykavus’s nasihatname. Muradname is presented to Sultan II. Murad which is a mathnawi that has more than ten thousand coupled. The book is remarkable due to its variety. Muradname is a work written in the form of advice, and is included in the work of the basic moral values, as well as the recommendations in the siyasetname There are some encyclopedic information about science and art branches. One of the part of Muradname that mentioned juwanmerdi shows similarity to Futuwwatname.
There are religious, moral, scientific, vocational, political and containing important information about life in Muradname and also has some information about Akhism. In social life there are valuable things that belong to basic value of Akhism are mentioned detailed which has similarity to Futuwwatname. So we can say that important the Muradname.
In this field will focused on Akhism and Futuwwa tradition with some similar value in Muradname.

Keywords: Bedr-i Dilsad, Muradname, Futuwwa, Juwanmerdi, Akhism.

Yazar: Doç. Dr. Ahmet DOĞAN

Yıl: 2018