AHİLİKTEN GÜNÜMÜZE ÇIRAKLIK EĞİTİMİ

ÖZET

Ahilik 13. yüzyılda. Anadolu’da Ahi Evran, ile başlar.. Ahi Evran es­nafı örgütleyerek Türklerin Anadolu’ya yerleşmesini sağlamıştır. Ahi Evran ile başlayan Anadolu Ahiliği Türk halkının kentlerde sosyal yaşamını düzenlemiş, yerel yönetimlerde Ahi Örgütlerini etkin duru­ma getirmiştir. Moğollarla savaşırken öldürülen Ahi Evran ’dan sonra da Ahi örgütleri güçlerini korumuşlar. Şeyh Edebali ve yanındaki Ahi önderleri Osmanlı devletinin kuruluşunda da etkin olmuşlardır

Ahiler, çağının iyi örgütlenmiş sivil toplum örgütü olarak;

1. Anadolu’nun Türk yurdu olmasını,
2. Türk esnaf ve sanatkârın iş dünyasına egemen olmasını,
3. Mesleki eğitimle gelecek kuşakların iş sahibi olmalarını sağlamış­lardır.

Ahi örgütlerinde, çıraklık, kalfalık ve ustalık eğitimleri yapılmaktadır. Eği­timler 

“iş başında” ve “iş dışında” olarak ikiye ayrılır, işyerlerinde, “zavi- ye”lerde, “medrese’lerde, diğer yerlerde çıraklar eğitilmiştir.

Ahilik üç dönemle anılır; 

1. Dönem Zaviyeler dönemidir. Ahi örgütleri toplumda güçlü- dürler.
2. Dönem, İstanbul’un almışı ile başlayan Loncalar dönemidir. Yönetim üzerinde etkinlikleri azalmıştır.
3. Dönem Gedikler dönemidir. Dışarıdan müdahalelerle etkin­liklerini kaybetmişlerdir.

Ahilik Sisteminin bozulması, Osmanlının gerilemesine ve çökmesine neden olmuştur.

Ahilik, dünyada ilk mesleki eğitim kurumu olarak görülür, işyerinde Uygulamalı, işyeri dışında da teorik eğitim verilir, iyi insan ,iyi mes­lek adamı yetiştirmek hedeflenmiştir.

Cumhuriyet mesleki eğitime önem vermiş, okullar açılmış, bakanlık içinde mesleki eğitim örgütlenmiştir. Günümüzde 3308 sayılı mesleki eğitim kanunu ile ikili mesleki eğitim yürütülmektedir. Ancak yeterli başarı sağlanamamıştır.

Avrupa ’da ve Amerika ’da da Çıraklık Eğitimi farklı olarak uygulan­maktadır Sorunlar vardır.

Çözüm yolları araştırılmaktadır.

ABSTRACT

AHI’s (Brothership) was started by Ahi Evran at Anatolia, in 13th century. Ahi Evran organized craftsman and artisans and thus Turk­ish people settled to Anatolia as their main land. Anatolian Ahi’s which was started by Ahi Evran was organized social life of cities, and Ahi Organizations had been became active at local governments. Ahi Evran killed by Mongols invaders during his struggle against to Mon­gols. After him Ahi’s organizations had been keep their power. Sheik Edebali and his companions Ahi leaders were active in the foundation of Ottoman State.

Ahi’s were well organized Non Governmental Organizations of their era were provided that,

1. Anatolia became as Turkish mainland,
2. Turkish tradesman and craftsman became dominant at busi­ness world,
3. Ensure to future generations had been business ownership by Vocational training.

Apprenticeship, rank-ship and mastery trainings were implemented at the Ahi organizations. Trainings divided into two parts and were im­plemented, "at work" and "out of work” Apprentices were trained at the “Zaouia", "Medrese" and other places.

AHI’ship is referred to three periods;

1st Period: Dervish Lodges (Zaviye) period. Ahi organizations were powerful in the community.

2nd Period: It was started with conquering of Istanbul. This period were called as Guilds period. Their activeness was decreased over the management.

3rd Period: Privilege (Gedik) period. They were lost their activeness number because of outer intervention.

Ahi’s system corruption was caused to Ottoman Empire decline and collapse.

AHI’s has been evaluated to world's first professional educational in­stitution. Applied training was given workplace and workshops and also theoretical training were given out of workplaces. It had been aimed to bring up good people and good professionals.

Republic were given to importance for vocational training, and were opened vocational schools, vocational training were organized under Ministry of National Education. Today, dual vocational training has been implemented by under coverage of3308 Numbered Vocational Training Law. Unfortunately, enough success had not been obtained. 

Apprenticeship Training was implemented in different ways at the Europe Union and United States. Problems and questions are exists. Solution ways are being investigated.

Yazar: Remzi ÖZKAYA

Yıl: 2012