AHiLiKTE DOLAYLI VE DOLAYSIZ AHLAK KURALLARI

ÖZET

İş hayatında bireyler arası ilişkilerde, birey toplum ve birey devlet ilişkilerinde mevcut kuralların yeterli gelmemesi, yozlaşmanın giderek artması hatta neredeyse bozulan, yozlaşan davranışların normal olarak görülmeye başlanması önemli bir sorun olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu sorunun çözümü için yazılı kurallar, kanunlar üretmek yerine daha çok manevi ve yazılı olmayan kuralların bireylere benimsetilerek sorunun çözülmesi ihtiyacı doǧmuştur. Türk tarihi ve kültüründe uzun süre başarılı bir biçimde uygulanmış, örnek teşkil edecek Ahilik sistemi ve felsefesinin bireyler tarafından öǧrenilmesi ve benimsenmesi ile sorunun çözümüne önemli katkı saǧlayacaǧı beklenmektedir. Ahilik, her şeyden üstün tutulan insanın dünyasında ve ahiretinde mutlu olabilmesi için onu bir bütün olarak ele almış ve “insan-ı kâmil” diyebileceǧimiz bir ideal tip ortaya koymuştur. “İnsan-ı kâmil” ahilik felsefesinde dolaylı ve dolaysız iş ahlakı ilkeleriyle donanmış bir insan modelidir. Ahiler ideal insan tipine ulaşmak için gerek doǧruluktan ayrılmamak, cömert olmak, alçak gönüllü olmak, yalan söylememek, dedikodu yapmamak, nefsine hâkim olmak, iyi huylarını geliştirmek, kendisini halka adamak, eline diline beline sahip olmak gibi dolaylı iş ahlakıilkelerini gerekse kanaatkâr olmak, iddihar yapmamak, yardımlaşma, iş bölümü, usta-çırak ilişkisi, bir sanat veya iş sahibi olmak gibi dolaysız iş ahlakı ilkelerini yüzyıllarca titizlikle uygulamışlardır. Bu çalışmada ahilerin uyguladıǧı dolaylı ve dolaysız iş ahlakı ilkeleri günümüzde vuku bulan sorunlar baǧlamında deǧerlendirilmesi amaçlanmaktadır.

Anahtar Kelimeler: Ahilik, Dolaylı Ahlak Kuralları, Dolaysız Ahlak Kuralları, Etik

 

 

INDIRECT AND INTERNAL MORAL RULES IN AHISIZM ABSTRACT

In the relations between the individuals in the business life, it is an important problem that the existing rules do not come up sufficiently in the relations between the individual and the society and the individuals and the state, and the corruption gradually increases and even the degenerated and degenerated behaviors begin to be seen as normal. For the solution of this problem, it is necessary to solve the problem by adopting the rules rather than the written rules and laws. It is expected that the Ahility system and philosophy, which has been applied successfully for a long time in Turkish history and culture, will make an important contribution to the solution of the problem by learning and adopting by the individuals. Ahisizm has considered it as a whole and has put forth an ideal type in which we can say"human-perfection" in order that a person who is superior to everything can be happy in the world and in the afterlife. "İnsan al-Kamil" is a human model equipped with the principles of direct and indirect business ethics on thephilosophy of ethics. To reach the ideal human type, the Ahisizm is required to be guilty of indirect labor ethics principles such as not being righteous, being generous, being humble, not lie, do not gossip, dominate, develop goodpeople, for centuries, the principles of direct business ethics, such as not making prosperity, helping, part of the work, master-apprentice relation, being an art or a business owner. In this study, it is aimed to evaluate the indirect and direct business ethics principles applied by the Ahisizm in the context of the problems that arise today.

Keywords: Ahisizm, Indirect Ethical Rules, Direct Ethical Rules, Ethics

Yazar: Dr. Ogr. Uyesi Recep ÖZDEMİR
Sempozyum Adı: Uluslararası Ahilikte İş ve Ticaret Ahlakı Sempozyumu
Yıl: 2018