AHİLİKLE BÜTÜNSEL KALİTE İLİŞKİSİ
ÖZET
Ahilik sistemi X111. yüzyıldan itibaren yaklaşık 500 yıl Anadolu’da etkili olarak, zenginle fakiri, üretici ile tüketiciyi, emek ile sermayeyi, halk ile devlet arasında uyumu ve sosyal barışı sağlamıştır.
Ahilik dört temel alanda fonksiyonunu yerine getirmiştir: Ahlaki, Ekonomik, Sosyal, Siyasi ve Askeri alanlarda.
Bütün geri kalmış toplamların ortak özelliklerinden birisi ahlaki kuralların çözülmesi ve ideal olma vasfını yitirerek çözülmesi veya bir takım katı ve anlamsız kurallar haline dönüşmeleridir. Bu durumda toplamların yeniden canlanıp hayatiyet bulabilmesi için, ahlaki kavramların yeniden yorumlanması ve ideal ölçülere kavuşturulması gerekir. Bilindiği gibi, iş hayatımızda rüşvet, vurgun peşinden koşma, kalitesiz mal üretme, vergi kaçırma, aşın kâr için sağlıksız üretim yapma, hayali ihracat gibi sorunların çözümü için değerlerimizin yeniden yorumlanarak bunlara yeni anlamlar ve fonksiyonlar yükleyerek yepyeni bir iş ahlakı ve müteşebbis ideolojisi oluşturmalıyız. Sağlam bir iş ahlakının geçerli olduğu bir sistem ekonomik kalkınma için ön şarttır. Ahilik sosyal yapısı incelenerek toplumumuza yararlı olacak sonuçların günümüz şartlarına uyarlanabilir olarak ortaya konması yararlı olacaktır.
Kaliteyi yaratan insanlara olumlu bakış açısının verilmesi, çalışma şevki ve motivasyonunun kazandırılması kusursuz ürün ve hizmet verilmesi yeni bir sistemle mümkündür. Örneğin insan doğası gereği hata yapabilir. Sanayi robotlarıyla bu hatayı sıfırlamak mümkün değildir. Çünkü henüz robotların kendilerini iyileştirme yeteneği yoktur. Bu nedenle de insanlar tarafından yapılmakta olan işlerin tümünü, en azından şu anda üstlenmeleri mümkün değildir. Buna karşılık insanlar kendilerine özgü olan yaratma yeteneğim sürekli geliştirip kullanmayı hiçbir zaman elden bırakmamıştır. Şirketlerin çoğu kalite güvencesini, yeni ürün ve teknoloji geliştirmeyi önemli işlevler olarak görmektedir, işleri sistemli ve standart hale getirmek her zaman başarının garantisi değildir, insanlar yeterince eğitilmedikçe ve motive kazanmadıkça iş görenler motivasyondan yoksunsa uyuşuk ve kayıtsız hale gelmektedirler.
Standartlar insanların temel davranışları almasında ve işi öğrenme sürecinde yardımcı olabilir. Standart hareketleri tam yerine getirmeye zorlamak yanlıştır. Çalışanlar yeni sistemde standart hareketleri pratik çalışma yöntemlerine dönüştürme de kendi inisiyatiflerini kullanmalıdırlar.
Ahilik sisteminin günümüzde tam anlamıyla tekrar uygulanması mümkün gözükmemektedir. Toplam Kalite sistemi de ne yazık ki tam anlamıyla bir türlü uygulanamamaktadır. Kalite sistemi en iyi şekilde Japonya da uygulanmaktadır. Ancak Ahilik sistemi ile Toplam Kalite Sistemini inceleyerek kültürümüze uygun yeni bir sentez oluşturmak mümkündür.
ABSTRACT
Akhi system has provided the social peace and harmony between public and state, labor with capital, productor with consumer, rich with poor by being importized in Anatolia about Jive hundred years from thirteenth century.
Akhhi has accomplished its Junction in four main fields: By moral, economic, social, political and military fields.
One of the common features of all underdeveloped societies is the unco- ling of moral rules and by uncoling the lose of being ideal or changing to some hard and meaningless rules. In this case, in order to find a life by refreshing of the societies, the contextualizing of the moral concepts again and to obtain them to the ideal measure is needed As it is known, we must provide entrepreneur ideology and a newest work ethic by loading new functions and meanings to these by re-interpreting of our values in order to Solving the problems such as fictitious expert, production unhealty production to get high profit tax evasion, producing, shoddy goods, running after fortune, bribery in our business-life. A system which has a real work ethic is the pre-condition in economic development. It will be useful by customizing useful results up to today’s society by investigating the social structure of Akhi system. Giving a positive sight to humons producing quality, working ambition and motivation, giving perfect product and service is pissible by a new system. For example everyone can make mistake by its nature. It is possible zeroing this by industry robots. Because the robots haven’t got renewing them yet. For this reason, all the works that have been done by people are not possible to be done by robots at least for the time being. But people have never lost the obeylity of renewing themselves with the features belong to own. Most of companier has accepted the quality assurance, devloping new product and technology as important functions. Improving the works as to systematic and standardize is not always the quarantee of the success. If the people aren’t quality and lack of enough education and the working ones has no motivation, they are becoming lethargic and indiferent. Standarts can help in learning-work process and gaining the main behaviours. It is wrong to force to the standart behaviours fully. Employees should use their initiatives in transferring the standart behaviours to pratical working medhods in the new system.
It is imposible to apply the Akhi system again as it is today. Unfortunately, Toplam Quality System hasn’t been able to applied fully. Quality System has been applied in Japan best. But it is possible to occur a new system suitable for our society by investigating Akhi system and Toplam Quality System.
Yazar: Selahattin BEYAZ
Yıl: 2012
Bildiri Metni