AHİLİĞİN TEMELLERİNDEN İKİ ÖNEMLİ ŞAHSİYET: ŞEYH SÜHREVERDÎ VE ALÂÜDDÎN KEYKUBÂT’IN FÜTÜVVET TEŞKİLÂTINA GİRİŞİ

ÖZET

Bu araştırma esas itibari ile iki ana bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde Şeyh Sühreverdî’nin hayatı, eserleri ve onun Abbasi halifesi Nasır Li-dinillah tarafından elçi olarak görevlendirilme süreci Ahili­ğin Anadolu ’daki gelişim süreci açısından mütalaa edilmektedir.

XIII. yüzyılın en etkili ve en meşhur mutasavvıflarından birisi olan Şeyh Sühreverdî Şeyhülislamlık makamına halife Nasır Li-dinillah tarafından getirilmesinin ötesinde Islâm dünyasının dinî reisi sıfatım da üzerinde taşıyordu. Böylesine madden ve manen önemli ve etkili bir lider konumda bulunan Şeyh Sühreverdî, Halifenin Fütüvvet si­yaseti doğrultusunda elçilik görevi ile döneminin en büyük sultanları ile görüştü. Bu sultanlardan birisi de Türkiye Selçuklu Devletinin hükümdarı I. Alâüddin Keykubât idi.

Bildirimizin ikinci kısmını ise Şeyh Sühreverdî’nin halife Nasır Li- dinillah tarafından görevlendirilen elçilik heyeti ile birlikte Aksaray üzerinden Konya’ya gelmesi ve Sultan Alâüddin Keykubât ile görüş­mesi, halife tarafından gönderilen hediyelerin sunulması ve Fütüvvet libasım giyişi hususu oluşturmaktadır.

Sühreverdî, Zincirli mevkiine geldiğinde O’nu, Konya kadıları, imamları, şeyhler, mutasavvıflar, ayan, ihvan ve fityan gurupları, ar­dından da Sultan Alâüdîn Keykubât karşılamıştır. Sultan, Şeyh ile buluşunca sarılıp elini öptü, o da İslâmiyet’in ve adâletin yükselmesi için Alâüddin Keykubât’a dua etti. Ertesi gün Sultan Alâüddin Key­kubât, Şeyhi kendi sarayında kabul etti. Şeyh burada halifenin hila­fını törenle (fütüvvet libasını) Sultan ’a giydirdi. Bu törenin ayrıntıla­rı bildiride detaylı bir şekilde anlatılacaktır.

Sonuç olarak denilebilir ki, Sultan Alâüddin Keykubât’ın muazzam bir törenle Şeyh Sühreverdî’yi karşılayışı ve onun elinden halife Nasır Li-dinillah adına Fütüvvet libasını giyişi Ahilik Müessesesi’nin Ana­dolu ’daki gelişimi açısından bir dönüm noktası olmuş ve bundan son­ra bu müessese devlet eliyle gelişip yaygınlaşmıştır. Zira Selçuklu dev­let adamlarından bazıları da bu törenden sonra Fütüvvet teşkilâtına girmişlerdir.

ABSTRACT

Two important thinkers and managers of Islam world. Sheikh Suh- rawardi and ‘Alâ al-dîn Keyqubât. One of them wrote very valuable books that combined the esence of moral and culture offutuwwa . The other one is statesman who put his efforts to make live this culture and to make lived by the others.

It is stated in the first chapter of our declaration that the books of Sheikh Suhrawardi and the importance ofakhism and futuwwa besi­des that it is explained in the passage that causes of being appointed as a messenger of Suhrawardi to the Sultan ‘Alâ al-dîn Keyqubât.

In our second chapter of our declaration it is told that Sheikh Suh­rawardi is coming Konya with the people that appointed by Nasir li- dinillah and conversation with Sultan ‘Alâ al-dîn Keyqubat and presentation of gifts with the wearing ceremony offutuwwa Uba.

Yazar: Rıfat ilhan ÇELİK

Yıl: 2012