AHÎ MUHİDDİN ZAVİYESİ VAKFI

Özet
Ahilik teşkilatı 13. YY dan itibaren Anadolu’da varlığını hissettirmiş önemli bir esnaf teşkilatıdır. Bu teşkilatın mümessilleri manevi çaba ve gayretlerini sosyal hayata taşımışlar toplumun özellikle fakir ve fukarasına yönelik merkezler kurmuşlardır. Bu çerçevede zaviyeler teşekkül etmiştir. Zaviyeler hem maddi hem de manevi hizmetlerin cem edildiği mekânlar olarak temayüz etmiştir.
Zaviye, tasavvuf medeniyetimizde postun sahibi şeyhin idaresinde tasavvufi eğitimin verildiği, yolcuların geceleyin misafir edildiği, iaşe ve ibatelerinin sağlandığı dini ve sosyal bir mekân olarak tanımlanabilir. Bu mekânlar için Ribât, dergâh, asitane, hângâh, hânikah, buk’a, tekke ve benzeri isimler Müslümanların yaşadığı farklı coğrafyalarda kullanılagelmiştir.
Anadolu’ya Müslüman Türk göçleri başladıktan sonra diğer Anadolu şehirlerinde olduğu gibi Tokat’ta da zaviyeler ortaya çıkmaya başlamıştır. 14-
16. yüzyıllar arasında Tokat şehir merkezinde 44, bağlı köy ve kasabalarda 21 zaviyenin kurulduğu belgelerden anlaşılmaktadır. Ahi Muhiddin Zaviyesi de bu zaviyelerden biridir. İlhanlı ve Osmanlı döneminde önemli bir zaviye olduğu anlaşılmaktadır. Başbakanlık Osmanlı Arşivi ile Vakıflar Genel Müdürlüğü Arşivinden elde edilen belgeler ve vakfiyesi ışığında Ahi Muhiddin Zaviyesinin tanıtımı önemli görülmüştür.
Bu bildiride vakfiyesinden yola çıkarak Ahi Muhiddin’in kimliği, zaviyeye gelir olarak bağladığı akarları, hangi görevlileri tayin ettiği, zaviye ile ilgili hangi şartları koştuğu üzerinde durulacaktır. Böylece Ahilik tarihine mütevazı da olsa bir katkı sağlanması mümkün olacaktır.

Anahtak Sözcükler: Ahi, Vakıf, Vakfiye, Zaviye

Yazar: Doç. Dr. Cafer ACAR

Yıl: 2019